Trong những năm gần đây, một trong các mối băn khoăn  hàng đầu của bậc cha mẹ là việc chuẩn bị hành trang cho con đến trường.  Đặc biệt là với bé ở tuổi mầm non, việc đến trường chắc hẳn là một thử thách mới cho bé.  Là người luôn quan tâm đến con, bạn sẽ luôn tự hỏi rằng bé đã sẵn sàng để hòa nhập vào môi trường xã hội đầu đời chưa? Làm thế nào tạo sự hứng thú cho bé khi đến trường? Những dấu hiệu nào cho thấy bé đã thực sự thích nghi với thử thách mới này?  Bài viết này sẽ mang đến cho bạn một số thông tin về sự sẳn sàng đến trường của bé.

Theo các nhà nghiên cứu về giáo dục, 3 lĩnh vực quan trọng trong hành trang đến trường của bé là sự sẵn sàng của bé, môi trường giáo dục và sự hỗ trợ của cha mẹ và cộng đồng.  Vai trò của các nhà giáo dục đầu đời như thầy cô và các chuyên gia về giáo dục góp phần gắn kết 3 lĩnh vực này nhằm tạo ra một hành trang đầy đủ và khoa học cho bé.

Một trong những yếu tố thúc đẩy sự thích nghi môi trường giáo dục cho bé, đặc biệt ở lứa tuổi mầm non, là việc để bé tham gia vào các chương trình giáo dục sớm, môi trường đầu tiên giúp bé phát triển các kỹ năng ngôn ngữ, đọc-viết-làm toán, tập trung, cảm xúc v.v…  Các công trình nghiên cứu cho thấy một chương trình giáo dục sớm có chất lượng sẽ khuyến khích việc học hỏi của bé. Bên cạnh đó, sự đồng hành của những người thương yêu bé và các thầy cô giáo trong các hoạt động giáo dục làm bé tăng sự hứng thú đến trường.  Họ cũng minh chứng sự thành công trong học vấn sau này của bé tỷ lệ thuận với sự tham gia tích cực của cha mẹ và thầy cô giáo (Jordan & Rodriguez 2004). Phần lớn các nhà nghiên cứu về giáo dục đầu đời đều thống nhất rằng tất cả các mặt phát triển của bé được ươm mầm trong môi trường “chơi mà học-học mà  chơi” sẽ nâng cao sự sẵn sàng đến trường của bé sau này. 

Sau đây là gợi ý những yếu tố cơ bản giúp xác định sự chuẩn bị đến trường cho bé:

Sự sẵn sàng về thể chất và sức khỏe

Đây là một yếu tố then chốt trong việc xác định bé đã sẵn sàng đến trường chưa.  Nhu cầu cơ bản của bé – ăn đủ chất và ngủ đủ giấc – phải được quan tâm hàng đầu khi cho bé đến trường, vì bé sẽ không thể hấp thu được các hoạt động giáo dục nếu nhu cầu cơ bản không được đáp ứng.  Kỹ năng vận động tinh và thô cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sự sẵn sàng đến trường của bé.  Chẳng hạn, nếu bé không được rèn luyện cách cầm bút đúng cách thì kỹ năng viết của bé sẽ bị ảnh hưởng sau này.

Sự sẵn sàng trong kỹ năng ngôn ngữ, đọc, và viết 

Yếu tố này phụ thuộc phần lớn vào môi trường của bé như cơ hội tiếp xúc xã hội, nghe kể chuyện, và tiếp cận hoạt động trò chơi phù hợp.  Ngôn ngữnói là nền tảng của toàn bộ quá trình lĩnh hội ngôn ngữ, bao gồm cả kỹ năng đọc và viết. Hơn thế nữa, sự phong phú của vốn từ cùng với khả năng diễn đạt ngôn ngữ là tiền đề cho việc học đọc và học viết sau này. Việc xác định và áp dụng các phương pháp giáo dục hỗ trợ cho bé chậm nói nên được thực hiện bởi các chuyên gia ngay từ khi bé còn nhỏ để giúp phát triển ngôn ngữ cho bé.

Sự sẵn sàng trong kỹ năng cảm xúc-xã hội

Kỹ năng này được phát triển một cách tích cực, giúp bé hòa nhập rất nhanh vào môi trường lớp học.  Điều này được thể hiện rõ qua sự giao tiếp cởi mở, chia sẻ đồ chơi, diễn đạt cảm xúc,  hòa mình vào hoạt động tập thể và mở rộng các mối quan hệ một cách dễ dàng với bạn trong lớp cũng như người lớn.  Chính những kỹ năng này sẽ được hình thành và phát triển chủ yếu từ các trò chơi mang tính tương tác như chơi trò đóng kịch hoặc chơi theo lượt…

Sự sẵn sàng trong tư duy và kiến thức tổng quát

Sự trải nghiệm và các cơ hội học hỏi sẽ mở rộng tầm hiểu biết của bé về thế giới xung quanh.  Một môi trường có tính kích thích và thú vị sẽ tạo ra niềm đam mê khám phá và lĩnh hội kiến thức mới cho bé, từ đó đẩy mạnh sự phát triển tư duy – một kỹ năng quan trọng trong sự phát triển toàn diện cho bé sau này.

Sự sẵn sàng tiếp cận trong học hỏi

Người giúp bé phát triển các kỹ năng học hỏi cần thiết cho tương lai sau này không ai khác hơn cha mẹ và thầy cô.  Thời gian biểu được sắp xếp hợp lý, các vật liệu phục vụ cho quá trình khám phá mang tính giáo dục cao, hấp dẫn và an toàn, cùng với mối quan hệ tích cực (như khuyến khích, động viên, và giúp đỡ) sẽ tạo nên một môi trường học hỏi gần gũi và lôi cuốn, từ đó mang đến bé cảm giác thích thú và an toàn khi đến trường.

Tóm lại, mối quan hệ tích cực với ba mẹ và thầy cô, cùng với môi trường giáo dục đầu đời thú vị và phù hợp với sự phát triển sẽ tạo bé niềm vui khi đến trường, từ đó mở rộng hơn nữa khả năng học hỏi và khám phá thế giới xung quanh.

Trải nghiệm chương trình Giáo dục sớm Gymboree, để cùng con tạo lập nền tảng cho tương lai tươi sáng. Đăng ký LỚP HỌC MẪU tại Gymboree để trải nghiệm lớp học giáo dục sớm hàng đầu thế giới cho trẻ từ 0 đến 5 tuổi.

Nguồn: Mary Ann Rafoth, PhD, NCSP, Erin L. Buchenauer, MEd, Katherine Kolb Crissman, MEd, & Jennifer L. Halko

Indiana University of Pennsylvania.  www.nasponline.org