Tác giả: Kathleen Berchelmann M.D., FAAP

Bạn mệt mỏi vì con cãi nhau, hay ghen tị và ích kỷ? Theo tự nhiên, trẻ em trọng vật chất và luôn xem mình là trung tâm nhưng tin tốt là trẻ có thể học cách tỏ lòng biết ơn khi được dạy dỗ. Và chính từ lòng biết ơn này niềm vui được thăng hoa.

Các bí quyết dạy trẻ lòng biết ơn và kiến tạo niềm vui ngay tại nhà

1. Gây ngạc nhiên cho con! Tránh cho con quá nhiều sự lựa chọn:

Ngạc nhiên giúp trẻ em nhận thấy mọi vật xung quanh không phải hiển nhiên có được. Có quá nhiều sự lựa chọn sẽ dẫn đến bất hạnh vì khi đó bạn luôn mong muốn sở hữu một cái gì đó tốt hơn. Một đêm nọ, chúng tôi đã thử trò chuyện với con về nơi cả nhà có thể cùng nhau đi nghỉ hè. Trong vòng năm phút, Disney World vốn là thiên đường trẻ thơ nhưng lại trở nên không phải là lựa chọn tốt nhất. Mỗi đứa trẻ đều có ý kiến riêng và chúng tỏ ra không hài lòng với những đề nghị của chúng tôi. Tôi đã nhanh chóng kết thúc câu chuyện, và khoảng một tuần sau đó, tôi tuyên bố rằng mình có một bất ngờ lớn: Chúng tôi sẽ đi cắm trại! Tôi đã vạch ra kế hoạch cho chuyến cắm trại tại công viên quốc gia và bọn trẻ tỏ ra không gì có thể vui hơn thế nữa. Sau đó, chuyến đi với kinh phí thấp của chúng tôi lại trở thành một thành công tuyệt vời.

2. Kể con nghe về chuyện vui trong ngày của bạn:

Hãy dành thời gian mỗi ngày để nói về những gì bạn cảm thấy biết ơn-có thể tại bàn ăn tối, trước khi đi ngủ, hoặc trong khi bạn đang lái xe. Hãy hỏi con, "chuyện vui nhất trong ngày của con là gì?”

Đối với trẻ lớn hơn, hãy cố gắng viết nhật kí lòng biết ơn. Viết nhật kí được chứng minh là một phương pháp hiệu quả để giúp trẻ hạnh phúc hơn: Trong một nghiên cứu, 221  trẻ lớp sáu và lớp bảy được yêu cầu viết ra năm điều mình biết ơn mỗi ngày trong hai tuần. Ba tuần sau đó, trẻ học tốt hơn và hài lòng với cuộc sống hơn so với trẻ em được giao liệt kê năm điều khiến mình bực bội.

3. Dạy trẻ những câu chuyện về nguồn cội

Những câu chuyện về sự khó khăn, vất vả mà gia đình đã kiên trì vượt qua như bà cố của chồng tôi đã ủi đồ để kiếm sống. Chiếc bàn ủi của bà bây giờ là giá chặn sách trong ngôi nhà của chúng tôi, để luôn nhắc nhở con trẻ ý nghĩa thực sự của sự cần cù lao động. Khi còn nhỏ, bà tôi rửa chén và kiếm được mười xu mỗi tuần trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế. Chúng tôi luôn lấy bà làm gương, và kể cho con nghe về câu chuyện của bà. Nếu bạn không rõ về những câu chuyện xưa bạn cũng có thể cùng con tham quan bảo tàng lịch sử, chiến trường xưa, hoặc bất kì địa điểm lịch sử khác. Khi trở về nhà, con bạn sẽ trở nên biết ơn nhiều hơn.

4. Khuyến khích trẻ giúp người (mặc dù người này không cần sự từ thiện)

Thật tuyệt vời khi trẻ tham gia quyên góp thức ăn và các chương trình từ thiện cộng đồng khác, nhưng những sự kiện này chỉ xảy ra một vài lần mỗi năm và con sẽ hiếm khi gặp gỡ những người mình từng giúp đỡ. Do đó, hãy tìm một người nào đó trong cuộc sống hàng ngày để trẻ có thể giúp đỡ thường xuyên, ngay cả khi người này không thực sự cần từ thiện. Chúng tôi có một người hàng xóm sống một mình và rất biết ơn những đồ ăn dư của nhà tôi vì vậy cô không phải nấu ăn cho mình. Bọn trẻ nhà tôi rất thích mang thức ăn qua cho cô ấy. Một tối nọ các con  đều phàn nàn bữa ăn tối tôi nấu, cho đến khi tôi bảo bọn trẻ hãy mang bữa tối đó cho cô hàng xóm. Đột nhiên tất cả lời phàn nàn dừng lại và sẵn sàng ra khỏi cửa với thức ăn của mình, mong muốn có cơ hội để phục vụ cô hàng xóm.

5. Cả ngày tập trung vào mặt tích cực:

Tôi nói với các con vài lần mỗi ngày, "Thái độ là một sự lựa chọn." Lựa chọn để có một thái độ tích cực thực sự là quy tắc số 1 của nhà tôi. Đây là một nỗ lực tập trung vào tích cực liên tục cả ngày thay vì rên rỉ,đố kị, và những lời phàn nàn. "Con khát!" cần phải trở thành, "Mẹ ơi, con muốn uống nước?" "Giày con đâu ?!" phải thay đổi thành "Ba ơi, tìm giúp con đôi giày được không?"

6. Nói lời cảm ơn:

Hãy dạy trẻ nói lời cảm ơn nguyên câu. Ví dụ, "Cảm ơn bố đã nấu bữa tối cho cả nhà" Khuyến khích trẻ trong độ tuổi đi học nói lời cảm ơn suốt cả ngày, đặc biệt là khi bạn giúp con chuẩn bị đi học hay khi chở con tham gia các  hoạt động ngoại khóa. Nhắc nhỏ con không quên cảm ơn các giáo viên, huấn luyện viên ở các lớp trẻ tham gia.

Bạn gặp khóa khăn khi dạy trẻ nói lời "cảm ơn" mà không cần nhắc nhở? Trong mười năm qua, tôi đã nhắc nhở các con tôi nói "cảm ơn" khi được phục vụ tại nhà hàng, nhưng thật không dễ để trẻ cảm ơn mà không cần tôi nhắc. Bây giờ, nếu bọn trẻ quên nói "cảm ơn ", chúng phải tìm ra người đã phục vụ mình và tự giác cảm ơn họ trước khi rời đi. Và rồi sẽ không cần lời nhắc nhở nào nữa.

 7. Làm gương cho trẻ:

Bạn nói lời cảm ơn bao nhiêu lần một ngày? Có bao giờ bạn kể trẻ nghe về những gì bạn cảm thấy biết ơn hôm nay? Trẻ luôn quan sát từng hành động cử chỉ của bạn đó. Chúng ta không thể dạy trẻ lòng biết ơn khi ta không có nó. Hãy về nhà và kể trẻ nghe chuyện vui trong ngày, những quyết định đúng đắn thay vì những lời phàn nàn về công việc của bạn.

8. Hãy dạy trẻ “ Cho đi tốt hơn là nhận về.”

Ngay cả trẻ cũng có thể mua hoặc tặng quà cho người khác: Hãy dẫn trẻ đi mua sắm tại cửa hàng đồng giá. Hãy thử thách trẻ chọn quà cho mọi người mà không cần mua quà cho mình. Thật không dễ phải không nào!

9. Dành thời gian làm việc nhà: Hầu hết trẻ có khoảng bốn tiếng đồng hồ kể từ khi đi học về đến trước khi đi ngủ. Trong khoảng thời gian này trẻ phải hoàn thành bài tập về nhà, các hoạt động ngoại khóa, ăn tối và tắm trước khi đi ngủ. Thật khó để dành thời gian cho trẻ làm việc nhà. Nếu không làm việc nhà  trẻ không thể hiểu được làm việc nhà thật không dễ. Trẻ sẽ có khuynh hướng xem nhẹ việc giặt giũ hay rửa chén. Do đó, bạn hãy tìm công việc phù hợp lứa tuổi cho trẻ  thậm chí chỉ cần 5-10 phút mỗi ngày. Nên để những công việc cần nhiều thời gian để hoàn thành cho những ngày cuối tuần, chẳng hạn như làm vườn, cọ rửa phòng tắm và thay đồ bao gối, chăn và tấm trải giường.

10. Hãy để anh hoặc chị chăm sóc em nhỏ:

Nhiều người cho rằng bạn không thực sự hiểu nuôi con cần làm những gì cho đến khi bạn có con. Có lẽ vậy nhưng giao cho anh chị lớn trách nhiệm chăm sóc em nhỏ sẽ giúp trẻ hình thành lòng biết ơn đối với cha mẹ của mình. Hãy cho anh chị lớn cùng em nhỏ làm việc nhà hoặc giúp nhau hoàn thành bài tập.

Anh chị lớn đã đi học có thể đọc sách cho em hoặc giúp em mặc quần áo. Trẻ lớn sẽ có được sự tự tin và tinh thần trách nhiệm cũng như mối quan hệ với em nhỏ sẽ tồn tại suốt đời.

11. Hãy tặng trẻ những món quà kinh nghiệm, thay vì vật chất

Thay vì mua đồ chơi tại sao bạn không tặng trẻ thể thành viên tại viện bảo tang, một khóa học đá banh, hay một chuyến cắm trại? Những món quà kinh nghiệm giúp thắt chặt tình thân thay vì trọng vật chất.

12. Giám sát phương tiện truyền thông của trẻ

Trẻ còn quá nhỏ để nhận ra và từ chối những tiện ích hấp dẫn từ các phương tiện truyền thông. Và chính những phương tiện này dẫn đến sự coi trọng vật chất. Nhiệm vụ của người lớn chúng ta là  theo dõi cẩn thận phương tiện truyền thông mà trẻ tiếp cận để đảm bảo trẻ không bị lôi kéo bởi các chiến dịch quảng cáo đồng thời ngăn ngừa trẻ cảm thấy thiếu thốn hoặc luôn chưa đủ.

Nguồn: https://www.healthychildren.org/English/family-life/Community/Pages/12-Tips-for-Teaching-Children-Gratitude.aspx